Više od 150 intelektualaca i građana, pripadnika srpske zajednice iz svih krajeva Kosova i Metohije, uputilo je apel za mir predstavnicima EU i zemalja Kvinte, u kojem zahtijevaju da hitno preduzmu mjere za deeskalaciju krize na sjeveru, očuvanje mira i bezbjednosti i stvaranje uslova za primjenu nedavno usvojenog Sporazuma o normalizaciji.
Potpisnici apela u saopštenju za javnost ističu da vjeruju da samo EU i najmoćnije zapadne zemlje mogu da izvrše pritisak na premijera samoproglašenog Kosova Aljbina Kurtija da sprovede neophodne mjere, počevši od povlačenja svih specijalnih policijskih jedinica sa sjevera Kosova.
To se, kako su precizirali, odnosi na povlačenje specijalaca ne samo iz opština nego i iz novoizgrađenih baza i sa kontrolnih punktova, jer je njihovo prisustvo u suprotnosti sa Ustavom samoproglašenog Kosova i Briselskim sporazumom iz 2013. godine.
Potpisici apela zahtijevaju i da politički predstavnici kosovskih Albanaca koji nemaju demokratski legitimitet da predstavljaju lokalne zajednice u tim sredinama napuste opštinske zgrade i druge javne objekte u administrativnim centrima na sjeveru Kosova.
Oni ističu da je uz to neophodno da se obezbijedi neometan pristu postojećim službenicima lokalne administracije njihovim kancelarijama do organizacije novih izbora.
Osim toga, oni traže razmještanje jedinica Kfora i Euleksa na sjeveru Kosova s ciljem očuvanja mira do trenutka bezuslovnog povratka lokalnih Srba u policiju, što mora uključiti i jake garancije za poštovanje specifičnih nadležnosti Regionalnog policijskog direktorata Sjever, koje su definisane Briselskim sporazumom, ali su derogirane odlukama Vlade u Prištini do kraja 2021. godine.
Kako se navodi u apelu, neophodna je primjena člana sedam Sporazuma o normalizaciji kojim se garantuje pravo na samoupravu u srpskim zajednicama na Kosovu, kao i formalizacija statusa Srpske pravoslavne crkve.
Uz zahtjev za formiranje Zajednice opština sa srpskom većinom u skladu sa Briselskim sporazumom i Opštim principima za formiranje Zajednice opština sa srpskom većinom iz 2015, potpisnici apela traže da se nakon prilagođavanja pravnog okvira radi formiranja Zajednice organizuju demokratske izbore u opštinama na sjeveru Kosova i stvore uslovi za neometan i bezuslovan povratak Srba u institucije.
Na spisku mjera je i primjena odluke Ustavnog suda iz maja 2016. godine, kojom se potvrđuje vlasništvo manastira Visoki Dečani nad 24 hektara zemljišta.
- Tražimo rješavanje svih slučajeva napada na Srbe i njihovu imovinu, uključujući protivzakonitu eksproprijaciju zemljišta, nedavne incidente u kojima je korišćeno vatreno oružje od strane pripadnika bezbjednosnih službi na Kosovu, kao i jačanje mjera bezbjednosti u srpskim sredinama na Kosovu - navodi se u apelu za mir.
Potpisnici zahtijevaju i prestanak demonizacije srpskog naroda u javnim nastupima predsjednice samoproglašenog Kosova Vjose Osmani, premijera Aljbina Kurtija i drugih visokih vladinih zvaničnika iz redova albanske zajednice.
Srbi okupljeni oko ove inicijative poručuju predstavnicima EU i zemalja Kvinte da od njihove odlučnosti zavisi budućnost srpskog naroda,a od brzine djelovanja očuvanje mira na Kosovu i Metohiji, ističući da će istorija zapamtiti njihove naredne postupke.
- Vi koji ste priznali Kosovo obećanjem da će se izgraditi multietničko i demokratsko društvo i koji ste godinama radili na afirmaciji njegove nezavisnosti imate istorijsku i moralnu odgovornost prema sudbini srpskog naroda koji živi na ovim prostorima - zaključili su potpisnici apela za mir.
