Komunalna preduzeća u Republici Srpskoj, posebno ona u malim opštinama, preko noći odlaze u stečaj ili likvidaciju, a otvaraju se nova, primjetili su to u Sindikatu građevinarstva i stambeno-komunalne djelatnostinosti u Rrpublici Srpskoj.
Lokalne zajednice, koje su osnivači i većinski vlasnici, kažu da sindikalci moraju povesti više računa o radnicima i preduzećima kojima gazduju.
"Mi ćemo se obratiti Savezu opština i gradova da razgovaramo sa njima o ovom problemu, u komunalnom sektoru, jer oni snose odgvornost ili bi bar trebalo da snose odgovornost za položaj radnika i u komunalnim preduzećima. Imamo primjer "Lisina" Šipovo, oni su otišli pod stečaj, imamo primjer u Vlasenici, komunalno preduzeće je otišlo pod stečaj, u Brodu smo sad imali slučaj spajanja, a prije par godina su razdvajani vodovodi i čistoće, sad se ponovo ta preduzeća spajaju. Nešto čudno se dešava u komunalnom sektoru", rekla je Dragan Vrabičić, predsjednik Sindikata građevinarstva i stambeno-komunalne djelatnosti.
Prema podacima sindikata, u Srpskoj je pet komunalnih preduzeća u stečaju. Iz Saveza opština i gradova odgovaraju da su spremni za razgovor i detaljnu analizu poslovanja preduzeća iz komunalnog sekotra.
Cijelu situaciju objašnjavaju padom prihoda u komunalnim preduzećima, zbog migracija stanovništva i gašenja privrednih subjekata, jednostavno smanjuje im se tržište, a povećavaju rashodi. Većina gradova i opština, kažu u savezu, naslijedila je preduzeća koja su već bila u problemima pa su stečajevi i likvidacije bili jedina rješenja.
"S druge strane, zašto nova? Lokalna zajednica ne može ostati bez komunalnog preduzeća. Često lokalne zajednice pribjegavaju modelima koji podrazumjevaju prenos imovine, često to bude i opštinska imovine na novo preduzeće, a ovo odlazi u stečaj, dok se broj radnika koji su potrebni, naravno na bazi saradnje sa stečajnim upravnikom povlači iz starog komunalnog preduzeća u nova", istakao je Ljubiša Ćosić, predsjednik Saveza opština i gradova Republike Srpske.
Do 2014. godine u Sokocu su poslovala dva komunalna preduzeća - Nova Toplana i Romanijski božur, koji je otišao u stečaj, zbog milionskih obaveza. Opštinska uprava je u procesu stečaja otkupila oba preduzeća i formirala jedno koje danas dobro posluje.
"Preduzeće od 2014. godine uspješno radi. Svake godine, grijne imamo uredno grijanje, uredno isporučenu energiju. Plate su redovne, izmirujemo sve obaveze prema potrošačima. Trenutno zapošljavamo 25 radnika, dok u sezoni grejnoj zapošljavamo još sezonskih radnik 7-8", naglasio je Miljan Radović, upravnik JKP Sokolac.
Prosječna plata u komunalnim djelatnostima je 736 maraka. Sindikalci kažu da u sektoru komunlnih usluga u Srpskoj radi oko 5.000 radnika. O stanju u tim preduzećima žele razgovaorati početkom septembra.
