Podmukliji od ebole i smrtonosniji od većine poznatih virusa, Marburg virus ponovo je u fokusu svjetske javnosti zbog nove pojave u Africi, uz bojazan da bi mogao da stigne do Еvrope.
Ovaj smrtonosni virus koji se lako prenosi, i za koji još uvijek ne postoji vakcina stigao je i do Beograda prije pola vijeka, ali su srpski ljekari uspješno spriječili njegovo širenje.
Prvi slučajevi virusa zabilježeni su 1967. godine u Njemačkoj, u Marburgu i Frankfurtu, i u Beogradu u tadašnjoj Jugoslaviji. Tada je ukupno zaražena 31 osoba, a sedmoro njih umrlo je u istovremenim epidemijama.
Izvor epidemije prvobitno je povezan sa afričkim zelenim majmunima uvezenim iz Ugande, koji su bili zaraženi virusom a koji je nakon toga dobio ime “Marburg“.
Stručnjaci naglašavaju da Srbija trenutno nije u opasnosti od širenja Marburg virusa, ali je važno da putnici budu svjesni rizika.
Osobe koje borave u Africi treba da budu posebno pažljive i da izbjegavaju kontakt sa potencijalno zaraženim ljudima i životinjama.
Vlada epidemija na Zanzibaru
Iako trenutno nema registrovanih slučajeva ovog virusa na našoj teritoriji, bojazan postoji, budući da neki idu na Zanzibar, koji je dio Tanzanije. Upravo na području Tanzanije trenutno je prijavljena epidemija Marburg virusa sa, za sada, osam smrtnih slučajeva.
Virus se ne prenosi putem vazduha, već direktnim kontaktom sa sekretima zaraženih životinja ili osobama oboljelim od Marburg virusa.
"Ako imamo oštećenu kožu ili sluzokožu, pa direktan kontakt sa pljuvačkom, tjelesnim tečnostima, urinom, stolicom. Najviše su ugrožene osobe koje borave u prostorima gdje imamo prirodne rezervoare ovog virusa, to su prije svega voćni slijepi miševi, odnosno slijepi miševi koji se hrane voćem, njih ima po rudnicima, pećinama", ističe dr Maris.
Sljedeći virus koji će najvjerovatnije izazvati pandemiju
Marburg virus je samo jednom stigao u SAD 2008. godine, kada je dijagnostikovan kod 44-godišnje žene koja se vratila u Kolorado sa dvonedjeljnog safarija u Ugandi, prenosi “Dejli mejl”.
Stručnjaci napominju da epidemije Marburg virusa, srećom, uglavnom nestaju nakon što se zarazi nekoliko ljudi. Iz tog razloga, stručnjaci kažu da su šanse da se Marburg virus proširi na drugi kontinent poput Еvrope ili SAD malo vjerovatne, ali ne i nemoguće.
Ipak, prošle godine, Svjetska zdravstvena organizacija (SZO) je navela Marburg virus kao jedan od 30 patogena koji će najvjerovatnije izazvati sljedeću pandemiju.
Prije dvije godine afrička država Еkvatorijalna Gvineja zabilježila je 12 zvaničnih smrtnih slučajeva od izbijanja virusa Marburg, iako se smatra da su još 23 smrtna slučaja vjerovatna povezana sa ovom infekcijom.
Do sada je zabilježeno desetak epidemija Marburg virusa, uglavnom u južnoj i istočnoj Africi, sa slučajevima prijavljenim u Angoli, Demokratskoj Republici Kongo, Еkvatorijalnoj Gvineji, Keniji, Južnoj Africi, Tanzaniji, Ugandi.
Vakcina za ovaj virus ne postoji, ali se na njenom razvoju aktivno radi.
Jedna od potencijalnih kandidata jeste vakcina koju su razvili naučnici iz Državnog naučnog centra za virusologiju i biotehnologiju “Vektor” u Rusiji. Kako je saopšteno, u toku je priprema za klinička ispitivanje ove vakcine.
Protivepidemijske mjere:
- stroga izolacija oboljelih i sumnjivih na oboljenje
- striktno sprovođenje mjera predostrožnosti (standardne, kontaktne i kapljice)
- specijalna zaštitna odjeća za jednokratnu upotrebu
- pravilno postupanje zdravstvenih radnika i bolničkog osoblja
- sprovođenje procedura za postupanje sa kontaminiranim materijalom i laboratorijskim uzorcima.
Šta je Marburg virus i kako se prenosi
Marburg virus je virusna hemoragijska groznica, iz iste porodice virusa kao Еbola, sa stopom smrtnosti od 20 do 90 odsto. Pripada familiji Filoviride, rod filovirus.
Rezervoar infekcije je afrički voćni slijepi miš (Rousettus aegyptiacus). Virus se na ljude prenosi sa slijepih miševa i širi se među ljudima:
- putem kontakta sa tjelesnim tečnostima
- preko kontaminirane odjeće i posteljine
- sa zaražene majke na dijete tokom dojenja.
- Inkubacija obično traje između pet do deset dana.
Simptomi Marburga
Kako su ranije objasnili iz Instituta za javno zdravlje Srbije “Dr Milan Jovanović Batut”, bolest počinje naglo, sa povišenom temperaturom, jezom, glavoboljom i bolovima u mišićima, da bi se nastavilo sa upornom dijarejom, povraćanjem, osipom, nezaustavljivim krvarenjem iz svih tjelesnih šupljina, prenosi Blic.
Oko pet dana nakon pojave simptoma, javlja se:
- makulopapularna ospa, najčešće na trupu (grudi, leđa, stomak)
- mučnina
- povraćanje
- bol u grudima
- bol u grlu
- bol u stomaku
- dijareja.
Simptomi i znaci bolesti često su slični malariji i tifoidnim groznicama, leptospirozama, rikeciozama… Vakcina za ovaj virus ne postoji.
Ozbiljne komplikacije bolesti
Еkstremni simptomi uključuju:
- nekrotični hepatitis bez žutice
- pankreatitis (upala pankreasa)
- ozbiljan gubitak težine
- delirijum
- stanje šoka
- prestanak rada jetre
- masivna krvarenja
- multiorganske disfunkcije.
Iz “Batuta” navode da oporavak od Marburg hemoragijske groznice može biti produžen i praćen pojavom:
- orhitisa (zapaljenje testista)
- hepatitisa (upala jetre)
- mijelitisa (zapaljenje kičmene moždine)
- uveitisa (zapaljenje oka).
