Tokom zemljotresa koji su pogodili Tursku, na nebu se pojavila svjetlost za koju su se mnogi pitali - šta predstavlja?
Naučnici navode da je ova misteriozna pojava nedovoljno proučavana, ali imaju nekoliko teorija o tome kako nastaje.
Kada je zemljotres magnitude 8,1 Rihtera pogodio Meksiko 2017. godine, na društvenim mrežama su se pojavile slike zelenih i plavih svjetala na nebu. Ista scena se ponovila i kada je početkom februara zemljotres magnitude 7,8 Rihtera pogodio Tursku i Siriju.
Poput loptastih munja, svjetla zemljotresa su relativno rijetka i zadivljujuća, ali naučnicima je i dalje teško da objasne ovaj fenomen. Ono što dodatno komplikuje stvari jeste činjenica da ova svetla ne izgledaju uvijek isto tokom zemljotresa, što izaziva brojne teorije – od toga da su u pitanju obične munje do NLO-a i vanzemaljaca.
HAARP TURKEY FOR 2ND EARTHQUAKE!
— FREEPALESTINEⓂ️ (@TradeBinary_AE) February 22, 2023
PAY ATTENTION ON THE BLUE LIGHTS!
LIKE AND RETWEET! pic.twitter.com/hdNb0RQGWF
Frideman Frojnd, vanredni profesor fizike na Državnom univerzitetu San Hoze i istraživač u Nasinom istraživačkom centru Ames, je u intervjuu za National Geographic 2014. godine, izjavio da je ova svjetla mogu da imaju mnogo različitih oblika i boja.
Kako bi detaljnije objasnili ova svjetla, Frojnd i njegove kolege su proučili 65 izvještaja u kojima se spominje ovaj fenomen i objavili rezultate u Seizmološkim istraživačkim pismima tokom 2014. godine.
Na primjer, uočeno je da su 12. novembra 1988. godine, ljudi prijavili jarko ljubičasto-ružičaste svjetlosne kugle iznad reke Sveti Loren u Kvebeku i to 11 dana prije snažnog zemljotresa. Dok su se u Peruu, tokom 2007. godine, prije zemljotresa jačine 8,0 stepeni po Rihteru pojavljivali bljeskovi intezivne svjetlosti. Takođe, nešto slično je zabilježeno i u L'Akvili u Italiji prije zemljotresa, piše Nacionalna geografija Srbija.
Analizirajući sve navode o fenomenu u spomenutoj studiji, Frojnd i kolege su došli do nekoliko teorija. Neke od njih kažu da svjetla nastaju usljed električnog naboja do kog dolazi u određenim vrstama stijena tokom seizmičke aktivnosti, “kao da ste uključili bateriju u Zemljinoj kori”.
Poput bazalta i gabro stena – intruzivna magmatska stijena, koje imaju sitne defekte u svojim kristalima i za koje se vjeruje da mogu da ispuste električna naelektrisanja u vazduh. Što je još jedan od dokaza, kako vjeruju, zbog kojih su ove svjetlosti jako rijetke i dešavaju se u manje od 0,5 odsto slučajeva.
Rezultati jedne od studija su sugerisali da tektonski stres u stvari izaziva tzv. piezoelektrični efekat, u kom stijene koje sadrže kvarc proizvode jaka električna polja ukoliko se kompresuju na određeni način. Ali pošto je jedna od komplikacija u proučavanju svjetlosti zemljotresa činjenica da su nepredvidive i kratkotrajne – neki naučnici su pokušali da ponovo stvore ovaj fenomen u laboratoriji.
U studiji koju su vodili fizičari sa Univerziteta Rutgers u Nju Džersiju i koja je objavljena 2014. godine, zrna različitih materijala – brašna, plastičnih diskova, gipsa – izazvali su skokove u naponu prilikom “podsticaja”. Naučnici su ovaj efekat pripisali trenju između zrna, što je u suprotnosti i sa piezoelektričnom teorijom i sa onom koju nude Frojnd i njegove kolege.
