U najnovijem polugodišnjem izvještaju generalnog sekretara UN Antonija Guteresa o Kosovu i Metohiji navodi se da su dijalog Beograda i Prištine usporila vanredni parlamentarni izbori 14. februara na Kosovu i Metohiji i podizanje optužnice Specijalnog suda u Hagu protiv bivših lidera terorističke OVK u novembru prošle godine.
U izvještaju, koji će biti predstavljen na sjednici Savjeta bezbjednosti UN 13. aprila, Guteres ističe da trajni mir, stabilnost i socijalno-ekonomski razvoj na Kosovu i Metohiji i u regionu zavise od održivog napretka u dijalogu usmjerenog na normalizaciju odnosa sa Beogradom.
Iako pozdravlja jasne izjave obje strane o važnosti unapređenja dijaloga, Guteres u izvještaju, koji se odnosi na period od 16. septembra prošle do 15. marta ove godine, istovremeno ističe zanačaj "istinske posvećenosti" nastavku pregovora na visokom nivou u okviru dijaloga Beograda i Prištine koji vodi EU.
"Uprkos spremnosti stranaka da se sastanu i razgovaraju o neriješenim pitanjima, Beograd i Priština tek treba da usaglase svoje stavove, uključujući i uspostavljanje zajednice srpskih opština", navodi Guteres, uz podsjećanje da dvije strane imaju suprotstavljene stavove o načinu rješavanja tih pitanja.
Guteres je naveo da su tenzije eskalirale u novembru zbog kršenja sporazuma o slobodi kretanja i aranžmana o zvaničnim posjetama, kada su Beograd i Priština odbili da dozvole zvaničnicima da posjećuju područja u Srbiji i na Kosovu u vrijeme dok su ljudski ostaci iskopavani na lokacijama u blizini Raške u Srbiji.
"Događaji su doveli do apela EU kosovskim vlastima da poštuju obaveze u okviru dijaloga", navodi Guteres u izveštaju.
U izvještaju se pominje i da se Beograd usprotivio ideji "uzajamnog priznavanja", koju Priština zagovara kao glavni ishod bilo kog sveobuhvatnog sporazuma, prenosi Tanjug.
U ovom dokumentu su pominje i da su sredinom decembra kosovski prenosni sistem električne energije i operator tržišta preuzeli odgovornost od Elektromreže Srbije za prenosni sistem na sjeveru Kosova, što Guteres ocjenjuje kao značajan korak naprijed u primeni sporazuma o energetici koji je podržala EU 2013. godine.
Guteres podsjeća da su predsjednik Srbije Aleksandar Vučić i premijeri Albanije i Sjeverne Makedonije Edi Rama i Zoran Zaev telefonom razgovarali o regionalnoj saradnji u okviru inicijative "mini-Šengen", kao ida se Priština nije odazvala pozivu da učestvuje na konferenciji.
U tekstu se napominje da je na lokalnim novembarskim izborima na sjeveru Kosova Srpska lista osvojila 90 odsto glasova, kao i da je ta stranka na vanrednim parlamentarnim izborima održanim 14. decembra osvojila 78 odsto glasova u sve četiri opštine na sjeveru Kosova.
U izvještaju se pominje da su tokom predizborne kampanje lideri pokreta "Samoopredjeljenje" Aljbin Kurti i Vjosa Osmani posetili mešovito naselje u Severnoj Mitrovici što su stranke kosovskih Srba okarakterisale kao provokaciju.
Guteres navodi i da se na Kosovo i Metohiju u prethodnom periodu vratilo 273 pripadnika nevećinske zajednice, koji su bili raseljeni unutar i van Kosova, prije svega 223 Srba, 36 Aškalija, 10 Roma i četvoro Albanaca, kao i da su sudovi na Kosmetu donijeli presude u nekoliko slučajeva korupcije i ratnih zločina.
