Vlada Republike Srpske razmatrala je i utvrdila Nacrt Programa javnih investicija Republike Srpske za period 2022-2024. godina, koji sadrži informacije o investicionim projektima za koje su obezbijeđena sredstva, koji se trenutno realizuju, kao i onim projektima koji će biti realizovani u narednom trogodišnjem periodu, saopšteno je iz Ministarstva finansija Srpske.
Ovim nacrtom obuhvaćeni su i kandidovani projekti koji su iskazani kao prioritetni, ali za čiju realizaciju u momentu izrade dokumenta nisu obezbijeđena finansijska sredstva.
Iz Ministarstva navode da je u periodu 2022-2024. godina planirana je realizacija investicionih projekata (kapitalna potrošnja) u ukupnom iznosu od 530.706.195 KM.
Nacrtom Programa javnih investicija obuhvaćeni su i projekti čija je realizacija počela u prethodnim godinama, a po ovom osnovu je zaključno sa 2020. godinom, utrošeno 1.239.501.801 KM (iz svih izvora finansiranja), a u 2021. godini planira se utrošiti 400.848.604 KM. Najznačajniji su projekti iz oblasti energetike i zdravstva.
Najveće investicije u periodu 2022-2024. planirane su u oblasti proizvodnje i snabdijevanja energijom sa ukupnim iznosom ulaganja od 199.690.863 KM. Među najznačajnijim projektima je izgradnja vjetroelektrane Hrgud ukupne vrijednosti 126.121.698 KM, od čega je zaključno sa 2020. godinom uloženo 119.784 KM, u tekućoj godini planirano je ulaganje 1.102.611 KM i u periodu 2022-2024. godina još 124.899.303KM.
Slijedi projekat izgradnje hidroelektrane Dabar-prva faza čija ukupna vrijednost iznosi 165.267.635 KM od čega je zaključno sa 2020. godinom utrošeno 125.422.635 KM. U oblasti energetike značajan je i Projekat energetske efikasnosti u javnim zgradama čija ukupna vrijednost iznosi 22.492.045 KM.
U periodu od 2022. do 2024. godine planirana su i značajna ulaganja u zdravstveni sektor u iznosu od 153.812.776 KM.
Najveći iznos ulaganja u tom periodu je za izgradnju nove bolnice u Doboju, čija je ukupna vrijednost 103.625.400 KM. U periodu obuhvaćenom programom, biće uloženo 31.087.620 KM.
Za izgradnju i opremanje nove bolnice u Istočnom Sarajevu u periodu 2022-2024. godine biće uloženo 27.251.049 KM. Ukupna vrijednost ovog projekta iznosi 54.502.101 KM, utrošena sredstva zaključno sa 2020. godinom iznose 18.168.368 KM.
Planirana je i izgradnja i opremanje objekta za stacionarni saobraćaj i komercijalne sadržaje predviđene važećim Regulacionim planom (Paprikovac-Petrićevac, zona D, Banjaluka), ukupne vrijednosti 34.871.850 KM, te projektovanje, izgradnja i opremanjenovog objekta po sistemu "ključ u ruke", izgradnja parkinga, izgradnja podstanice medicinskih gasova i trafo stanice, adaptacija i opremanje postojećeg objekta ЈZU Bolnica Zvornik - ukupna vrijednost projekta iznosi 29.190.276 KM, od čega je zaključno sa 2020. godinom utrošeno 2.882.761 KM, a u tekućoj godini planirano je ulaganje 8.434.394 KM, te u periodu 2022-2024. 17.873.118 KM.
Po isteku perioda obuhvaćenog Nacrtom 2022-2024. godine za projekte čija realizacija će još trajati potrebno je uložiti još 61.498.506 KM.
U narednom trogodišnjem periodu kandidovani su i projekti za čiju realizaciju još nisu obezbijeđena sredstva, a čija je ukupna vrijednost 3.808.365.612 KM. Od pomenutih projekata su najzahtjevniji projekti iz oblasti energetike - ukupno 1.572.402.199 KM ili 41,29 odsgto i saobraćaja i veza - ukupno 1.367.500.000 KM ili 35,91 odsto.
U toku procedure izrade nacrta Programa javnih investicija, Ministarstvo finansija Republike Srpske je pozvalo osam gradova u Republici Srpskoj - Banjaluka, Bijeljina, Gradiška, Derventa, Doboj, Zvornik, Prijedor i Trebinje da, kao pilot aktivnost, kroz informacioni sistem podnesu svoje projekte u implementaciji i prioritetne projekte bez obezbijeđenih izvora finansiranja (kandidovane projekte) i učestvuju u izr di dokumenta.
Podatke o projektima dostavili su Banjaluka, Bijeljina, Gradiška, Derventa, Zvornik i Prijedor. Prijavljeno je ukupno 14 projekata u implementaciji čija ukupna vrijednost ulaganja u periodu 2022-2024. godina iznosi 13.155.053 KM, te 45 projekata bez obezbijeđenih izvora finansiranja (kandidovani projekti) čija ukupna vrijednost iznosi 249.249.619 KM, od čega je predmet analize bilo 35 projekata koje su gradovi rangirali od 1 (najprioritetniji projekat) do maksimalno 7, čija ukupna vrijednost iznosi 226.126.967 KM i koji se nalaze na Preliminarnoj listi prioritetnih projekata.
Vlada Republike Srpske utvrdila je na današnjoj sjednici i Informaciju o dugu sa stanjem na dan 31.12.2020. godine, koja će biti upućena na razmatranje i usvajanje u Narodnoj skupštini Republike Srpske. U Informaciji je navedeno da stanje javnog duga Republike Srpske na dan 31.12.2020. godine iznosi 4.726,05 miliona KM, što predstavlja 42,89 odsto BDP-a, dok ukupni dug Republike Srpske iznosi 5.833,45 miliona KM, tj. 52,94 odsto BDP-a.
Na osnovu Strategije upravljanja javnim dugom, u 2020. godinu gotovo 63 odsto finansiranja budžetske potrošnje obezbijeđeno je iz domaćih izvora i to pretežno kroz emisiju hartija od vrijednosti na domaćem tržištu, te u manjem obimu i putem kredita uzetih kod domaćih banaka. Istovremeno, 37 odsto finansiranja budžetske potrošnje je realizovano iz spoljnih izvora, tj. putem kredita međunarodnih finansijskih institucija.
Stanje spoljnjeg duga na dan 31.12.2020. godine bilo je3.526,39 miliona KM, od čega je dug Republike Srpske 2.297,56 miliona KM, dug jedinica lokalne samouprave 121,42 miliona KM i dug javnih preduzeća i IRB-a 1.107,40 miliona KM.
Spoljni dug se, kao i sav ostali dug, redovno servisira, te je u skladu sa tim u 2020. godini otplaćeno ukupno 260,03 miliona KM, navodi se u saopštenju Ministarstva.
U 2020. godini je po osnovu kredita za podršku razvoju infrastrukture povučeno ukupno 65,32 miliona KM, od kojih se 28,86 miliona KM odnosi na stambeno zbrinjavanje, energetsku efikasnost, te zaštitu i oporavak od poplava, 31,75 miliona KM za oblast elektroenergetskog sistema, te 4,71 milion KM na restrukturisanje Željeznica Republike Srpske.
U periodu od 14.12.1995. do 31.12.2020. godine, od ukupno odobrenih kreditnih sredstava za privredne djelatnosti, u iznosu od 445,40 miliona KM, povučeno je 364,96 miliona KM. Krediti za podršku privrednim djelatnostima obuhvataju oblasti poljoprivrede, stočarstva, pomoći u privatizaciji, izvoznu podršku, te trgovinske olakšice. Krajnji korisnici kreditnih sredstava su poljoprivredni proizvođači, te privatni sektor - mala i srednja preduzeća.
Kada su u pitanju krediti za javnu/budžetsku potrošnju, u periodu od 14.12.1995. do 31.12.2020. godine, od ukupno odobrenih kreditnih sredstava za ove namjene u iznosu od 3.774,47 miliona KM, povučeno je 2.542,39 miliona KM. Riječ je o kreditima za oblasti - bolničke usluge i zdravstvena zaštita, podrška budžetu, obrazovanje, razvoj lokalnih zajednica, zapošljavanje, demobilizacija i deminiranje, te restrukturisanje Željeznica.
Stanje ukupnog unutrašnjeg duga na dan 31.12.2020. godine je 2.307,06 miliona KM, a odnosi se na dug Republike Srpske u iznosu od 1.723,81 milion KM, dug jedinica lokalne samouprave u iznosu od 370,68 miliona KM i dug fondova socijalne sigurnosti iznosi 212,58 miliona KM.
Unutrašnji dug Republike Srpske čini verifikovani unutrašnji dug (stara devizna štednja, ratna šteta i opšte obaveze) u iznosu od 286,17 miliona KM, dug po osnovu trezorskih zapisa u iznosu od 108,70 miliona KM, te dug po osnovu dugoročnih dužničkih hartija od vrijednosti - obveznica, dugoročnih kredita i aktivirane garancije Republike.
Republika Srpska uredno izvršava obaveze po osnovu servisiranja unutrašnjeg duga, na šta se u 2020. godini odnosi 221,93 milion KM.
Zaključno sa 31.12.2020. godine izvršeno je ukupno 25 emisija obveznica na ime izmirenja obaveza po osnovu verifikovanog unutrašnjeg duga, u iznosu od 1.020,65 miliona KM i to osam emisija po osnovu izmirenja stare devizne štednje (pri čemu su za šest emisija svi kuponi dospjeli zaključno sa 01.01.2020. godine), tri emisije po osnovu opštih obaveza i 14 emisija po osnovu ratne štete.
Izloženost Republike Srpske po izdatim garancijama na kraju 2020. godine je iznosilo 804,32 miliona KM, tj. 7,3 odsto BDP-a.
Vlada Republike Srpske je u februaru 2021. godine usvojila Strategiju upravljanja dugom Republike Srpske za period 2020-2023. godina, nakon što je Ministarstvo finansija Republike Srpske u 2020. godini revidiralo i ažuriralo strategiju upravljanja dugom.
U skladu sa navedenim strateškim dokumentom, cilj upravljanja dugom Republike Srpske je obezbjeđenje finansijskih sredstava za finansiranje odobrenih investicionih projekata, refinansiranje posmatranog duga i izvršenje budžeta Republike Srpske, uz minimalne troškove i rizike, a pomenuti cilj će se operacionalizovati kroz strategiju diverzifikacije izvora finansiranja, instrumenata i baze investitora.
Prema tromjesečnom saopštenju Republičkog zavoda za statistiku Republike Srpske od 31.03.2021. godine, BDP za 2020. godinu iznosi 11.019,64 miliona KM, navedno je u saopštenju Ministarstva finansija Republike Srpske.
