U vezi sa pojedinim neistinitim navodima o stanju javnog duga Republike Srpske koji se pojavljuju u medijima prethodnih dana, a koji mogu izazvati zabrinutost građana, posebno u okolnostima aktuelne pandemije koronavirusa, Ministarstvo finansija Republike Srpske obavještava javnost da je nivo javnog duga Republike Srpske na dan 31.07.2021. godine iznosio 5.272,92 miliona KM, odnosno 44,71% BDP-a što je u zakonskim okvirima opštih fiskalnih pravila o javnom dugu.
Ministarstvo finansija podsjeća da su se u 2020. godini zemlje širom svijeta, pa i one najrazvijenije, dodatno zaduživale kako bi pomogle oporavak svojih privreda od posljedica pandemije. Iako je budžetom Republike Srpske za 2020. godinu planiran suficit od 20,1 milion KM, zbog pandemije je došlo do dodatnog zaduženja, te budžetskog deficita od 333,4 miliona KM. Te, 2020., godine je ostvareno zaduženje u iznosu od 945,04 miliona KM, a otplaćeno je 486,24 miliona KM duga. Ističemo da se navedena zaduženja odnose, kako potrebe budžeta, tako i na projekte koji se finansiraju od strane različitih međunarodnih finansijskih institucija.
Takođe, važno je podsjetiti na činjenicu da je u periodu 2017-2020. godine, odnosno u periodu prije pandemije svjetskih razmjera izazvane virusom COVID 19, javni dug Republike Srpske imao tendenciju konstantnog pada, kada je iznosio 38,32%, 37,91%, 37,54% i 42,46% u 2017., 2018., 2019. i 2020. godini, respektivno.
U prilog pomenutom kretanju javnog duga u periodu 2017-2020. godine govore i podaci da je Republika Srpska u istom periodu konstantno više otplaćivala duga nego što se zaduživala. U 2017. godini je otplaćeno 861,72 miliona KM, a zaduženje je bilo 675,84 miliona KM, u 2018. godini otplata je iznosila 844,26 miliona, dok je zaduženje bilo 768,10 miliona KM, u 2019. zaduženje je iznosilo 659,27 miliona KM dok je otplata bila 640,77 miliona KM.
Nije na odmet podsjetiti javnost i pojedine opozicione političare, kao autore pomenutih neistinitih navoda, na nivo javnog duga Republike Srpske u 2005. godini kada je isti iznosio 58,71% od, u toj godini ostvarenog, BDP-a. To su, čini se, pomenuta gospoda očigledno zaboravila.
Takođe, poredeći javni dug Republike Srpske na kraju 2020. godine sa stanjem javnog duga zemalja regiona, evidentno je da nivo javnog duga Republike Srpske među najnižima. Npr., na kraju 2020. godine, nivo javnog duga je iznosio: u Srbiji 54,7%, Sjevernoj Makedoniji 59,6%, Crnoj Gori 105,15% i Hrvatskoj 59,1% BDP-a.
Čak i kada bi se nivo javnog duga Republike Srpske poredio sa kriterijumima definisanim Mastrihtskim sporazumom, jasno je da po osnovu registrovanog javnog duga Republika Srpska spada u red umjereno zaduženih zemalja.
Važno je istaći i činjenicu da bi refinansiranje javnog duga bilo potpuno ekonomski neracionalno ukoliko se ima u vidu da je prosječna cijena dugoročnog javnog duga Republike Srpske u 2021. godini iznosila 2,2%.
U cilju objektivnog i istinitog informisanja građana i šire javnosti, te osuđujući tendeciozne i neosnovane izjave kojima se pokušavaju dobiti politički poeni, Ministarstvo finansija oštro demantuje navode da Republika Srpska ne troši javne prihode na javan i transparetan način, naglašavajući da su svi budžetski rashodi iskazani u budžetu Republike Srpske, odnosno, da nijedna KM ne bi mogla biti potrošena ukoliko prethodno nije planirana u budžetu, što je i definisano Zakonom o budžetskom sistemu Republike Srpske.
Bez obzira na to što pojedini članovi opozicije pokušavaju ekonomsko stanje u Republici Srpskoj prestaviti kao loše, istina je da će javne investicije realnog sektora u Republici Srpskoj iznositi više od 500 miliona KM u 2021. godini, što će uz ostale pokretače BDP-a, kao što su: ostala potrošnja, spoljnotrgovinska razmjena, industrijska proizvodnja itd., sasvim sigurno dovesti do ubrzanog rasta i razvoja cjelokupne privrede Republike Srpske u narednom periodu.
U vezi sa tim, analizirajući makroekonomske podatke, uočava se da je prosječni godišnji indeks potrošačkih cijena za prvih 7 mjeseci ove godine iznosio 0,1%, odnosno da je registrovana stopa inflacije u ovom periodu iznosila 0,1%.
Stavljajući registrovanu stopu inflacije u kontekst posljednjih, nerijetko datih izjava, da je do rekordnog porasta javnih prihoda, a prije svega rasta direktnih i indirektnih poreza došlo zbog rasta cijena na malo, svaki dodatni komentar je suvišan.
Poreska uprava Republike Srpske je u prvih osam mjeseci 2021. godine prikupila ukupno 1.818 miliona KM, što je za čak 214,7 miliona KM ili 13% više nego u istom periodu prethodne godine, uz napomenu da je ostvaren rast naplate u apsolutno svim segmentima javnih prihoda iz nadležnosti Poreske uprave Republike Srpske.
Sa druge strane, gotovo iste rezulate je ostvarila i Uprava za indirektno oporezivanje BiH, koja je u prvih osam mjeseci 2021. godine prikupila ukupno 5.363 miliona KM, što je za 660 miliona KM ili 14,04% više u odnosu na isti period prošle godine.
Takođe, u proteklih sedam mjeseci je registrovan izvoz robe u vrijednosti od 2.416,3 miliona KM,što je za27,7% više u odnosu na isti period 2020. godine. Uvoz robe je iznosio 3.010,5 miliona KM, što je za 19,1% više u odnosu na isti period 2020. godine. Na ovaj način je ostvarena rekordna pokrivenost uvoza izvozom u mjesecu julu u visini od 80,3%.
U prva dva kvartala ove godine BDP je veći za 10% u odnosu na prošlu godinu. Dobri makroekonomski pokazatelji su doveli i do rekordnog broja zaposlenosti i nivoa prosječne plate, koja je u julu u Srpskoj iznosila 1 019 KM.
Svi pomenuti podaci jasno pokazuju da je privreda Republika Srpske stabilna i da će se u narednom periodu ostvariti ekonomski rast i razvoj cjelokupnog društva.
