Danas se slavi Ilindan, posvećen liku i djelima Svetog Ilije, u narodu poznatog i kao Gromovnik.
Naša tradicija gaji obilje običaja, a za ovog sveca i proroka, vezuju se oni koji vijekovima unazad pokazuju strahopoštovanje prema Svetom Iliji.
Zanimljivo je i to, što se za ovaj dan narod čuva od strogih “kazni” ovog sveca i posvećeni su klonjenju od nesreća koje mogu da zadese jednu porodicu ili cijelo naselje.
Više o tome pričala je prof. dr Vesna Marjanović, etnolog.
– Sveti prorok Ilija bio je najmoćniji starozavetni prorok i vjeruje se da je u Carstvo Božje prešao živ. Stoga srpski narod prilikom svetkovanja Ilindana ne spravlja žito jer vjeruje da je ovaj svetitelj živ.
Mnoge od ovih praksi nisu opravdane sa stanovišta crkvenih obreda, ali u narodu se običaji u vezi sa Ilindanom strogo poštuju, pošto se Sveti Ilija smatra najsilovitijim od svih ognjevitih svetaca – odnosno, onih koji upravljaju munjama i gromovima. U narodnim pesmama je stoga poznat i pod nadimkom “Gromovnik”.
Narodno je vjerovanje da Sveti Ilija ne smije saznati kada je rođen, jer bi se od siline njegovog praznovanja nebom prolamali gromovi koji bi mogli pobiti mnoge ljude, pa njegove sestre, Ognjena Marija i Blaga Marija, to drže u najstrožoj tajnosti – navodi sagovornica.
Vjerovanja u druge brojne nepogode vezuju se za ovog sveca
Sveti Ilija nije samo gromovnik prema narodnom vjerovanju, kako dalje objašnjava prof. Marjanović, već je uz gromove i munje narodu donosio i druge nevolje: padanje grada, prekomjernu kišu ili veliku sušu, nepodnošljive vrućine, snažne vjetrove i oluje, čak i paljevine.
Stoga su u njegovom liku utjelovljene sve nevolje opasnosti koje mogu snaći jedno domaćinstvo ili cijelo naselje. Toga dana je bilo zabranjeno i kupanje u rijeci, čak se to prenosilo i na cijeli mjesec avgust, jer se vjerovalo da ukoliko bi se zabrane prekršile, Sveti Ilija bi se svetio, prenosi Ona.
.webp)
