Srpska pravoslavna crkva u mjesecu novembru obilježava nekoliko velikih svetitelja a srpski narod proslavlja i dvije velike krsne slave. Takođe, u novembru počinje i Božićni post.
Mitrovdan
Srpska pravoslavna crkva i vjernici 8. novembra obilježavaju Mitrovdan, pravoslavni praznik posvećen Dimitriju Solunskom.
Ovaj dan je u kalendaru označen crvenim slovom, a u predanju se označava i kao hajdučki rastanak, i doba je godine kada počinje zima.
Mitrovdan važi za jednu od najvećih slava kod Srba i za njega se vezuje veliki broj narodnih običaja i vjerovanja.
Mitrovdan je praznik posvećen Dimitriju Solunskom, antičkom zapovjedniku Soluna koji je odbio da izvrši naređenje cara Maksimilijana o progonu hrišćana i javno je propovijedao tu vjeru kao jedinu pravu.
Zbog toga je bačen u tamnicu gdje je mučen i pogubljen.
Tajno je sahranjen, a prema predanju, njegov grob je odisao bosiljkom i smirnom, pa je zbog toga prozvan Mirotočivi.
Vračevi
Srpska pravoslavna crkva 14. novembra, obilježava praznik posvećen Kozmi i Damjanu, u narodu poznat kao Sveti Vrači.
Ovi sveci se smatraju zaštitnicima ljekarske profesije. Sveti Vrači obilježavaju se s uvjerenjem da će Bog sačuvati ljude od bolesti i održati ih zdrave i sposobne za rad tokom cijele godine.
Bolesnici se zavjetuju Svetim Vračima da će ih posebno poštovati i svetkovati ukoliko ozdrave, a u narodu postoji vjerovanje da na ovaj praznik nije dobro raditi teške fizičke poslove, posebno ne na velikim visinama.
Đurđic
Srpska pravoslavna crkva 16. novembra obilježava praznik posvećen Obnovljenju hrama Svetog velikomučenika Georgija, u narodu poznatiji kao Đurđic.
Đurđic je jedna od najčešćih slava, a crkva ga pominje kao borca za hrišćanstvo i velikomučenika.
.webp)
Sveti Georgije pogubljen je 303. godine. Bio je Hristov vojnik koji je odbio poslušnost caru Dioklecijanu, velikom progonitelju hrišćana, izjavivši da se ne plaši da umre za svoju vjeru.
Aranđelovdan
Pravoslavni vjernici 21. novembra slave Sabor svetog Arhangela Mihaila, u narodu poznatog kao Aranđelovdan. U crkvenom kalendaru ovaj dan je označen crvenim slovom.
Prema crkvenom predanju, Arhangel Mihailo je prvi stupio u borbu sa zlim duhom i to ime po crkvenom tumačenju označava onog koji je kao Bog. Aranđelovdan je bio krsna slava Nemanjića (slavili su ga Stefan Nemanja, car Dušan…), a danas je to treća najučestalija slava u srpskom narodu.
Mratindan
Srpska pravoslavna crkva i njeni vjernici 24. novembra slave Svetog mučenika Stefana Dečanskog i Svetog Minu, a današnji dan se u narodu još i naziva Mratindan.
Na Mratindan ništa se ne daje iz kuće, ne prede se vuna niti se šta pere, a ne rade ni obućari i krojači.
Sveti mučenik Stefan Uroš Treći Nemanjić poznat kao Stefan Dečanski, sin je kralja Milutina i otac cara Dušana. Naš narod ovog sveca proslavlja kao Mratu, po Svetom Martinu, koji se nekada proslavljao na ovaj dan.
Sveti Jovan Milostivi
Srpska pravoslavna crkva i njeni vjernici 25. novembra slave Svetog Jovana Milostivog, patrijarha Aleksandrijskog koji je živio krajem šestog i početkom sedmog vijeka. U crkvenom kalendaru ovaj dan je označen crnim, podebljanim slovom.
Ovaj praznik se još naziva i hrišćanski dan dobrote jer je ovaj svetac poznat po praštanju.
Zagovarao je da se ne treba svetiti neprijatelju, već da treba poštovati pravilo iz Novog zavjeta “ko tebe kamenom, ti njega hljebom”.
Sveti Jovan Zlatousti
Pravoslavni vjernici 26. novembra obilježavaju dan posvećen Svetom Jovanu Zlatoustom, najčuvenijem propovjedniku u istoriji crkve, te važnom reformatoru i podvižniku. U našem narodu ovaj dan obilježava se i kao krsna slava. Sveti Jovan Zlatousti ubraja se i u Sveta tri jerarha koji se praznuju 12. februara. Ovaj svetitelj poštuje se u cijelom hrišćanskom svijetu. Bio je patrijarh u Carigradu i autor knjige “O sveštenstvu”, kao i nekoliko veoma cijenjenih besjeda zbog čega je i dobio nadimak “Zlatousti”.
Sveti apostol Filip
Srpska pravoslavna crkva i njeni vjernici 27. novembra obilježavaju Svetog apostola Filipa, đakona iz Kesarije (današnja Palestina) koji je cijelog života propovijedao hrišćanstvo i opismenjavao sve one koji su željeli učiti, bez obzira na vjeru i nacionalnost.
Ovaj praznik je značajan i po tome što su u ovaj dan poklade pred Božićni post, koji se zato ponekad naziva Filipovim postom.
Matejevdan
Pravoslavni vjernici 29. novembra obilježavaju dan Svetog apostola Mateja, a u narodu je ovaj praznik poznat i kao Matejevdan. Ovaj dan se obilježava i kao krsna slava, posebno među Srbima u Hercegovini, premda nije pretjerano učestala. Matej je bio carinik i sakupljač poreza, ali je na prvi poziv Gospoda punim srcem i rade volje krenuo za Hristom.
U novembru počinje i Božićni post, odnosno 28. novembra.
