Danas proslavljamo svete Ćirila i Metodija!
Ovo nije samo dan koji se vezuje za crkveni kalendar, iako se proslavlja strogo, kao crveno slovo, već je to i dan veoma važan za čitavo društvo. Zbog velikog značaja ovih svetitelja za opismenjavanje, proglašen je i Danom slovenske pismenosti u našoj zemlji.
Sveti Ćirilo i Metodije rođeni su u Solunu, kao Makedonci u velikom gradu okruženom Slovenima. Majka Marija im je, takođe, bila slovenskog porijekla, a otac Lav visoki vizantijski vojni zapovjednik koji je rano preminuo.
Ćirilo je odrastao na carskom dvoru, studirao je filozofiju i teologiju, a potom postao bibliotekar Aja Sofije i učitelj na Carigradskoj visokoj školi. Ostvario je veze s arapskim teolozima.
Došlo je, međutim, teško vrijeme i braća se povlače u manastir.
Vizantijski car Mihailo Treći i patrijarh Fotije, Ćirilu i Metodiju dat je zadatak da misionare u prostranstvima naseljenim tursko-tatarskim Hazarima. Kako to nije bilo uspješno, dobili su novo zaduženje da misionare među Slovenima. Bilo je veoma važno poznavanje staroslovenskog jezika.
Problem je, međutim, bio taj što Sloveni nisu bili opismenjeni.
Posao je, stoga, bio veoma težak. Konstantin je smislio slovensku azbuku od 38 slova i počeo da prevodi grčke sveštene knjige, a u tom velikom poslu pomagao mu je Metodije i učenici.
Morala je da se razbije velika zabluda koja se koristila da se misionarima pruža otpor: vjerovalo se da postoje samo tri sveta jezika na kojima mogu da se vrše obredi, a to su hebrejski, latinski i grčki.
Koliki su otpori bili da se Sloveni opismene na svom jeziku, da potom taj jezik koriste u molitvi, pokazuje činjenica da su Metodija, koji je inače nastavio da radi sam nakon smrti brata, latinski sveštenici proglasili jeretikom, a u Moravskoj su ga biskupi osudili i utamničeni. Kada je Metodije oslobođen po nalogu pape, knjige na staroslovenskom jeziku ostale su u mraku.
Metodije nastavlja rad i ponovo se nalazi pred sudom. Ali, ovoga puta pobjeđuje. Papa Jovan Osmi izdao je bulu Marljivost tvoja (Industriae tuae) i time omogućio dalji crkveni rad na slovenskom jeziku, a odobrenje je stiglo i od carigradskog patrijarha Fotija.
Metodijevi sljedbenici takođe su trpeli velike izazove u svom misionarenju na staroslovenskom jeziku, zbog čega su morali da svoj rad nastave u Ohridu.
