Krajem 20. vijeka i prelaskom u 21. vijek, svijet se suočio sa fenomenom poznatim kao problem Y2K ili Milenijumska buba.
To je bio potencijalni kompjuterski problem u vezi sa prikazivanjem godine u softverskim sistemima.
Problem je nastao iz činjenice da su mnogi softverski sistemi i baze podataka koristili dvocifreni format za prikaz godina (npr. 99 za 1999. godinu). Ako bi se godina promijenila u 2000, ovi sistemi bi "00" mogli da tumače kao 1900. To je otvorilo mogućnost brojnih grešaka u funkcionalnosti računarskih sistema, od finansijskih transakcija do sistema upravljanja energijom, vazduhoplovstvom i telekomunikacijama, prenosi "Indeks".
Strah je bio da će računari koji se oslanjaju na tačne datume prestati da rade ili da počnu da pogrešno izračunavaju važne podatke, što bi moglo da izazove rasprostranjene poremećaje u različitim sektorima. Ovaj potencijalni problem postao je poznat kao Y2K greška ili Y2K virus.
Govorilo se i o smaku svijeta
Strahovi oko problema Y2K postali su intenzivni tokom kasnih 1990-ih. Mediji su izvijestili o mogućnosti ozbiljnih posljedica, uključujući poremećaje u finansijskom sektoru, kao što su problemi sa obradom plaćanja, bankovnim računima i finansijskim transakcijama.
Postojala je i bojazan da će sistemi kontrole leta i sistemi aviona otkazati i da bi električna mreža mogla da doživi velike nestanke struje. Državne usluge, kao što su zdravstveni, bezbjednosni i socijalni sistemi, takođe su smatrani ugroženim, kao i industrijski sistemi za automatizaciju proizvodnje, vodosnabdijevanje i telekomunikacije.
Vlade, korporacije i organizacije širom svijeta potrošile su milijarde dolara na identifikaciju i rješavanje potencijalnih problema. Formirani su timovi inženjera i IT stručnjaka da pregledaju i modifikuju softverske kodove kako bi se obezbijedilo pravilno funkcionisanje sistema nakon prelaska na novu godinu.
A onda je uslijedila ponoć…
Kada je sat otkucao ponoć 1. januara 2000. godine, prelazak u novi milenijum prošao je uglavnom bez većih problema. Na globalnom nivou zabilježene su samo manje tehničke poteškoće koje nisu imale značajniji uticaj.
Na primjer, u Japanu su neke mašine za prodaju karata privremeno prestale da rade, a prijavljeni su manji problemi u nekim medicinskim uređajima i finansijskim sistemima koji su zahtijevali prilagođavanje. Međutim, nijedan od apokaliptičnih scenarija se nije ostvario. Većina sistema je nastavila da radi bez smetnji, zahvaljujući opsežnim pripremama koje su dovele do ove tačke.
Potrošene su milijarde da se ništa ne dogodi. I to je bio veliki uspjeh
Postoje dva glavna razloga zašto problem Y2K nije izazvao rasprostranjene poremećaje. Prvi je bio ozbiljan pristup vlada i kompanija koje su uložile značajna sredstva u rješavanje problema, pri čemu je većina potencijalnih grešaka ispravljena prije nego što je 2000. godina krenula dalje.
Drugi razlog je bio preuveličavanje problema, pošto mnogi sistemi zapravo nisu bili zavisni od datuma ili su već bili dizajnirani da podrže promjenu na novu godinu.
Y2K greška ostavila je važne lekcije za IT industriju i globalnu zajednicu. Povećala je svijest o zavisnosti društva od tehnologije i važnosti pravovremenog planiranja i prevencije potencijalnih problema.
Takođe je istakao potrebu za standardizacijom softverskih sistema i boljom komunikacijom između industrija. Iako mnogi kritikuju pripreme kao pretjerane, nekoliko istoričara i IT stručnjaka je zaključilo da je upravo ovaj preventivni rad spriječio potencijalnu krizu.
Y2K je bio podsjetnik na važnost ulaganja u tehnološku bezbjednost i proaktivnog rješavanja potencijalnih prijetnji. Iako su predviđanja katastrofe bila preuveličana, opsežne pripreme pokazale su vrijednost iščekivanja i saradnje na globalnom nivou. Danas se na fenomen Y2K gleda kao na primjer uspješne prevencije globalnog tehničkog problema.
