Prvi "živi" roboti, poznati kao ksenoboti, koje su napravili američki naučnici, sada se mogu i razmnožavati, i to na način koji do sada nije viđen ni kod biljaka ni kod životinja.
Ksenoboti su manji od milimetra, a napravljeni su od matičnih ćelija afričke kandžaste žabe (Xenopus leavis).
Ti sićušni ksenoboti prvi put su javnosti predstavljeni prošle godine, nakon eksperimenata u kojima je pokazano da se mogu kretati, da mogu raditi zajedno, pa čak i liječiti sami sebe.
Ali, sada su naučnici sa univerziteta Vermont, Tafts i Harvard, koji su te ksenobote i kreirali, otkrili i novi oblik biološkog razmnožavanja.
– Žabe imaju svoj uobičajeni način razmnožavanja, ali kada oslobodite ćelije od ostatka embriona i pružite im priliku da same odluče kako da postoje u novoj okolini, ne samo da one otkriju novi način kretanja, već očigledno otkriju i novi način razmnožavanja – pojašnjava Mihael Levin, profesor biologije sa Univerziteta Tafts.
Matične ćelije predstavljaju nespecijalizovane ćelije koje imaju sposobnost da se razviju u bilo koji tip ćelija.
Da bi napravili svoje ksenobote, naučnici su “sastrugali” žive matične ćelije sa žabljih embriona i stavili ih u inkubaciju. U cijelom procesu nije bilo manipulacije genima.
– Većina ljudi robote zamišlja napravljene od metala i keramike, ali nije stvar u tome od čega je robot napravljen, već šta radi, a to je da se ponaša samostalno u ime čovjeka – kaže DŽoš Bongard, profesor računarstva i stručnjak za robotiku.
U tom smislu, to je robot, ali istovremeno to je i organizam napravljen od genetski nepromijenjene žablje ćelije.
– Ksenoboti se koriste takozvanim kinetičkim razmnožavanjem, procesom za koji je poznato da se javlja na molekularnom nivou, ali koji nikad prije nije bio primijećen na nivou cijelih ćelija ili organizama – navodi Bongard.
Uz pomoć vještačke inteligencije, američki naučnici testirali su milijarde oblika tijela kako bi ksenobote učinili efikasnim u tom obliku razmnožavanja, a superračunar je otkrio da je najbolji oblik tijela za to forma “Ce”.
Naučnici su otkrili da ksenobot može u laboratorijskoj posudi da pronađe sićušne matične ćelije, sakupi ih na stotine, da bi nekoliko dana nakon toga ta naslaga matičnih ćelija postala novi ksenobot.
Sama tehnologija ksenobota još je u vrlo ranoj fazi, te za nju i dalje nema određene praktične primjene.
Američki naučnici tvrde da su te “žive mašine” zadržane u laboratoriji, da ih lako mogu ugasiti jer su biorazgradive, te da ih regulišu stručnjaci za etiku.
Studija je objavljena u naučnom časopisu “Prosidings of Nešnel akademi of sajensis”