Interesovanje za srpsko državljanstvo prošle godine neznatno je poraslo u odnosu na 2021, pa je Srbija dobila 29.251 novog državljanina. Njih 22.879 je porijeklom iz Bosne i Hercegovine, a manje od pet odsto je iz Hrvatske i isto toliko iz Sjeverne Makedonije. Kako zakoni Srbije ne ograničavaju koliko neko može imati državljanstava, ova brojka nije znak i doseljavanja.
Svi ovi podaci sabrani su u dokumentu Komesarijata za izbjeglice i migracije (KIRS), koji je već trinaest godina putokaz u kreiranju migracionih politika i služi za analizu aktuelnih tokova.
A da se zbog sukoba u Srbiju doseljavaju Ukrajinci, pogrešan je utisak. Analiza otkriva da su tokom 2022. godine kroz našu zemlju prošle 137.853 izbjeglice iz Ukrajine i za većinu njih Srbija je bila samo prolazna destinacija, piše Politika.
„U tom periodu izdate su 24.443 prijave boravišta. Najveći broj njih je našao smještaj u privatnoj režiji, a vrlo malo njih se obratilo Komesarijatu za izbjeglice i migracije“, navedeno je u Migracionom profilu za 2022. godinu.
U objektima KIRS-a utočište je našla 351 izbjeglica iz Ukrajine, a 171 je bila ili smještena u takozvanom urgentnom prihvatu u centru za azil u Obrenovcu, dok su ostali duži period boravili u Vranju. U ovom centru na jugu, nevladine organizacije izbjeglicama pružile su besplatnu pravnu pomoć, usluge prevodioca, kao i psihosocijalnu podršku.
Zbog sukoba u Ukrajini vlada je prošle godine prvi put pokrenula institut privremene zaštite i ona je odobrena za 1.115 ukrajinskih izbjeglica. Azil su zatražila i dobila četiri državljana Ukrajine, a izdato je 437 radnih dozvola. Takođe, 71 dijete iz Ukrajine upisano je u osnovne škole, dok je samo 11 tinejdžera ovdje nastavilo da pohađa srednju školu.
Najveći broj stranaca koji se doselio u Srbiju je iz Rusije – više od 37 odsto ukupnog broja imigranata. Razlog njihovog doseljavanja je radni angažman, a za njima slijede Kinezi (20 procenata) i oni se već tradicionalno svrstavaju u najbrojnije imigrante. Za razliku od prethodne godine, zabilježen je trend rasta doseljavanja državljana Turske i Indije.
Tako su državljani Kine i Rusiju najbrojniji i kada je riječ i o zahtevima za privremeni boravak. Među 38.479 onih koji su odobrenja tražili prvi put, u 64 odsto slučajeva najčešći razlog je bilo zaposlenje. Izdate su i 34.573 radne dozvole strancima koji imaju privremeni boravak u Srbiji. Analiza je pokazala i da je među njima najviše zanatlija (7.068 dozvola), zatim onih sa četvorogodišnjom srednjom školom (6.896), dok su 5.444 stranca sa fakultetskom diplomom zatražila dozvolu.
„Dok je na početku decenije, kao najznačajniji osnov boravka bilo spajanje porodice, danas je taj trend značajno izmijenjen u korist zapošljavanja“, navedeno je u istraživanju KIRS-a.
Zbog ublažavanja mjera koje su se odnosile na borbu s koronom, ali i potrebe Srbije za radnom snagom, višestruko je povećan broj izdatih viza. Naime, 21.840 državljana iz 159 zemalja apliciralo je za srpsku vizu. Najviše ih je izdato državljanima Kine (blizu 30 odsto), Indije (14 procenata) i Uzbekistana (4,5 odsto). Analiza pokazuje da je, od ukupnog broja zahteva, odobren svaki drugi koji je stigao iz ovih azijskih zemalja.
„Na evidenciji Nacionalne službe za zapošljavanje poslednjeg dana 2022. godine nalazilo se 555 nezaposlenih stranih državljana, od kojih je oko 80 odsto ženskog pola i najčešće su lica bez formalnog obrazovanja“, navodi se u Migracionom profilu.
A 593 dozvole za rad dobili su stranci kojima je Srbija stalno mjesto boravka i najveći broj njih je – iz Kine i Rusije.
