Srčani udar i maligna oboljenja najveće su ubice u Republici Srpskoj. Ove nezarazne bolesti godišnje usmrte nekoliko hiljada ljudi. Bolesti krvotoka usmrte najviše muške populacije, dok ih se najviše liječi od raka dušika, bronhija i pluća.
Žene najviše obolijevaju od raka dojke, kažu u Ministarsvu zdravlja i socijalne zaštite Republike Srpske.
"Radi se o malignim oboljenjima i kardiovaskularnim oboljenjima i to je nešto što kod nas dominira. Učešće sa aspekta smrtnosti je negdje i do 60 odsto, diferencijalno podijeljeno između ove dvije skupine oboljenja. Međutim, mislim da je vrlo važno da fokus prevencije karcinoma i kardiovaskularnih oboljenja prije svega bude usmjeren na radno stanovništvo. Ono od 20 do 65 godina starosti, jer je to stanovništvo ono koje najviše pridonosi društvu", kaže Alen Šeranić, ministar zdravlja i socijalne zaštite.
Pored malignih i srcanih oboljenja, najčešći uzroci smrti su i bolesti sistema za disanje i varenje, ali i dijabetesa i nervnog sistema od kojih godišnje umre na stotine ljudi. Uzroci nezaraznih bolesti su genetski, ali najčešće i nezdrav način života, kažu doktori. Svemu najčešće kumuju pušenje, nepravilna ishrana, sizička neaktivnost, alkohol i stres.
"Ono što čovjek može sam od sebe da učini je da smanji stres, psihički stres, izlaganje raznim stresnim situacijama. Mi se nažalost sve češće susrećemo sa pacijentima koji se žale na pojačan stres na radnom mjestu, u porodici", kaže Rade Dujaković, doktor porodične medicine.
Sa nezaraznim bolestima koje prijete stanovništvu Republike Srpske, dobro su upoznati i građani. Kažu, mnogo je spoljašnjih faktora koji na to utiču.
"Da li znate od kojih nezaraznih bolesti ljudi najčešće umiru ili oboljevaju u Republici Srpskoj?"
"Od nezaraznih? Od zaraznih najčešće umiru, ali umire se sad i od ovog zračenja. Od razno raznih tih podzemnih zračenja i zračenja od bombardovanja"
"Srčani udar, moždani udar, drugo.. najčešće umiru od srca. Moždani je iza toga. A treće, ne znam, sad od gripa ovog umiro možda isto.. al to je zarazno"
"Srce, visok pritisak itd. -Kako se vi čuvate? - Ovako šetnjom na lijepom vremenu, i tako. Fizička kondicija, šta drugo", kažu građani.
Sve to ozbiljno su shvatili nadležni u Republici Srpskoj, pa je nedavno sačinjen i Akcioni plan za prevenciju i kontrolu nezaraznih bolesti za period od 2019-2026 godine. U MInistarstvu zdravlja i socijalne zaštite kažu da će se u narednom periodu raditi na promociji fizičke aktivnsoti, zdrave ishrane i štetnog uticaja pušenja.
