Vaskrs je najveći hrišćanski praznik koji slavi pobjedu života nad smrću i donosi nadu. Postoje razni simboli koji nas asociraju na ovaj veliki praznik. Međutim, neke od njih su posebno vrijedne pažnje. Vjeruje se da naše blagostanje i dobrobit naših najmilijih zavisi od toga da li su na našoj trpezi.
U pravoslavnoj vaskršnjoj tradiciji mnogi elementi trpeze imaju simbolična značenja koja datiraju vijekovima. Neki od njih nisu samo lijep ukras već nose i poruku zdravlja i blagostanja. Ovo je 5 najvažnijih uskršnjih simbola koje vrijedi staviti na trpezu da proslavite praznik u duhu tradicije i vjere u bolje sutra.
Vaskrs je najvažniji praznik u hrišćanstvu i sa sobom nosi duboku simboliku vaskrsenja, obnove i nade. Svaki element - od hrane do dekoracije - ukorijenjen je u vjerskim i narodnim tradicijama. Ta simbolika prožima ne samo liturgiju i molitvu, već i svakodnevne praznične rituale, kao što je dijeljenje jaja ili blagosiljanje hrane.
Med
Med simbolizuje apostole - koji su poput pčela Hristovih raznosili med Jevanđelja po raznim krajevima i stradali za ljubav Hristovu.
Jaje - simbol života i preporoda
Jaje je nesumnjivo najvažniji simbol Vaskrsa. Ono znači novi život, ponovno rođenje i pobjedu života nad smrću. Tradicija dijeljenja jaja i potom tucanje jajima tokom doručka ima duboko značenje - to je gest pomirenja, mira i želja za dobrobit najmilijih. Jaja se kuvaju i ukrašavaju, najčešće u crveno - prvo crveno jaje zove se čuvarkuća i ono se čuva do narednog Uskrsa, kada se zakopava u plodnu zemlju.
Vaskršnje jagnje - simbol Hrista i mira
Jagnje je jedan od najprepoznatljivijih simbola Vaskrsa. U hrišćanskoj tradiciji simbol je Isusa Hrista - jagnjeta Božijeg koji je dao svoj život za spas sveta. Nosi poruku mira i duhovnog preporoda.
Jagnje, koje se često pojavljuje na trpezi simbolizuje Isusa kao žrtveno jagnje, žrtvovano zbog nas. Ovaj simbol se prepliće sa narodnim običajima. Jagnje je prva životinja koja se kolje nakon početka proljeća i kraja posta, a šunka je prvo spremljeno dimljeno meso.
Jedan od običaja je da se jedu jagnjetina i govedina jer jagnje simboliše samog Isusa, a ovo je jedna od četiri simbolične životinje koje su se javile u vizijama proroka Jezekilja i svetog apostola Jovana Bogoslava. Ukoliko bi Vaskrs pao prije Đurđevdana, onda se nije jelo jagnjeće meso.
Hljeb - simbol života i gostoprimstva
Hljeb nije samo osnovna namirnica, već i znak izobilja, jedinstva i zajednice. U vaskršnjoj tradiciji simbolizuje tijelo Hristovo i obezbjeđivanje dnevne hrane. Prisustvo hljeba na trpezi je poziv na dijeljenje, solidarnost i međusobnu podršku. Često se stavlja u korpu ili ukrašava kao pogača.
Za ovaj praznik se mijese posebni hljebovi. U istočnoj Srbiji i nekim dijelovima Vojvodine se peku specijalne lepinje sa umetnutim cijelim jajetom - kovržanjak - koje se poslije razmjenjuje sa prijateljima.
So - prečišćavanje i zaštita
Iako neupadljiva, so ima ogromno simboličko značenje. U hrišćanskoj i narodnoj kulturi smatra se pročišćavajućim elementom, koji štiti od zlih sila. Stavljena na sto, namijenjena je zaštiti porodice, održavanju trajnih odnosa i unošenju mira u dom. Njegovo prisustvo na stolu je takođe podsjetnik na mudrost i izdržljivost.
Ren - znak blagostanja i snage
Vaskršnja trpeza treba da sadrži ren - koji simboliše gorčinu Isusa i njegove patnje. Zato ren ima prastaro i simbolično značenje. Smatralo se da njegov ukus i miris tjeraju zle duše.
Proklijala pšenica
Proklijala pšenica je zank nade, rasta i obnove.
Sveta vodica i svijeća
Sveta vodica pročišćava i štiti od zla, dok svijeća simbolizuje svjetlost Hristovu i pobjedu nad tamom. Svi simboli doprinose vaskršnjoj tradiciji i duhovnosti.
