Proslavljanje 9. januara je praznovanje slobode i državnosti, izjavio je profesor istorije na Univerzitetu u Banjaluci Goran Latinović.
Latinović je istakao da su napadi na Dan Republike Srpske pokušaji da se Srbima uskrati pamćenje, oduzme imunitet na stare i nove ideologije koje negiraju njihovo postojanje i da u miru izgube ono što su stekli u ratu, herojskom borbom i velikom žrtvom.
On je naveo da je Republika Srpska već 32 godine jedini državni okvir koji brani srpski narod i omogućava mu biološki i duhovni opstanak.
- Bez nje, sasvim sigurno, ne bi bilo Srba na ovim prostorima ili bi bili dovedeni u sličan položaj u kojem su se nalazili njihovi preci pod turskom i austrougarskom okupacijom, kao i njihovi sunarodnici u današnjoj Hrvatskoj i Federaciji BiH - rekao je Latinović povodom 9. januara - Dana Republike Srpske.
On je dodao da je Republika Srpska proglašena u miru, a odbranjena u Odbrambeno-otadžbinskom ratu od onih koji nisu mogli da prihvate, ne samo njeno postojanje, nego i postojanje srpskog naroda na njegovim vijekovnim ognjištima, pa su zbog toga i izazvali građanski rat.
Prema njegovim riječima, glavni uzrok stvaranja Republike Srpske je pretrpljeni genocid nad Srbima u Nezavisnoj Državi Hrvatskoj od 1941. do 1945, odnosno strah da srpski narod ne zadesi novi genocid, jer su ideološki sljedbenici i simpatizeri NDH ponovo počeli da prijete opstanku srpskog naroda.
- Samo zahvaljujući Republici Srpskoj srpski narod je izbjegao novi genocid i opstao. To je bila glavna istorijska uloga Republike Srpske, kojom će ona ostati zlatnim slovima zapisana u srpskoj istoriji - ocijenio je Latinović za Srnu.
Latinović smatra da u 14 vijekova dugoj istoriji Srba zapadno od rijeke Drine nema značajnijeg istorijskog datuma od 9. januara 1992. godine.
Proglašenje Republike srpskog naroda Bosne i Hercegovine, učinjeno tog dana, kako kaže, po značaju prevazilazi sve velike istorijske događaje.
On je naglasio da Srbi zapadno od Drine mogu da praznuju mnoge znamenite događaje, poput izdavanja Povelje bana Kulina 1189. godine, najstarijeg pisanog spomenika na srpskom narodnom jeziku i ćiriličnom pismu.
Latinović je ukazano i na izdavanja Povelje kralja Tvrtka Kotromanića 1378. godine, u kojoj se jasno i nedvosmisleno tituliše kao kralj Srba, koji vlada srpskom zemljom, zatim brojnih buna i ustanaka protiv tuđinske vlasti tokom 19. vijeka, uključujući ustanak od 1875. do 1878, tokom kojeg su ustaničke vođe proglašavali ujedinjenje Bosne sa Srbijom, a Hercegovine sa Crnom Gorom.
On je rekao da sve do proglašenja Republike srpskog naroda Bosne i Hercegovine 9. januara 1992. godine, najviše razloga za slavlje davalo je oslobođenje koje je srpska vojska donijela u novembru 1918. godine, čime je okončano viševjekovno ropstvo i stvorena slobodna i ujedinjena država.
Latinović je podsjetio da je značajno bilo i oslobođenje i pobjeda nad fašizmom u maju 1945. godine, posebno zbog toga što je srpski narod imao ubjedljivo najznačajniju ulogu u toj pobjedi u bivšoj Jugoslaviji.
- Iako je 9. januar 1992. logičan nastavak te državotvorne i slobodarske tradicije srpskog naroda zapadno od Drine, nijedan događaj iz naše prošlosti ne može se mjeriti sa proglašenjem Republike srpskog naroda BiH, koja je kasnije nazvana Republika Srpska - zaključio je Latinović.
Deveti januar se slavi kao Dan Republike Srpske jer je tog datuma 1992. godine nastala pod prvobitnim nazivom Srpska Republika BiH.
Osnovali su je srpski poslanici u tadašnjoj Skupštini BiH nakon što su preglasani u ključnim pitanjima o opstanku Jugoslavije, a pripadnici druga dva naroda krenuli u secesiju mimo volje Srba koji su imali status konstitutivnog naroda.
.webp)