Dan Republike Srpske utemeljen je 9. januara 1992. godine. Tog dana, Skupština srpskog naroda u BiH donijela je Deklaraciju o proglašenju republike pod imenom Republika srpskog naroda BiH. Time je utemeljena Republika Srpska.
Odbranjena je granica, uspostavljena vlast i politički sistem. Trideset dvije godine poslije Republika Srpska na ponos svih građana dočekuje svoj rođendan Dan Republike.
Kako je proslava Dana Republike Srpske izgledala kroz vrijeme?
Dan Republike Srpske realizuje se svake godine i u različitom obimu u zavisnosti od okolnosti sve od 1993. kada je prvi put obilježen do idućeg koji je najavljen kao najspektakularniji do sada.
9. januar 2005. godine – OBILjЕŽЕN DAN RЕPUBLIKЕ SRPSKЕ
Dan Republike Srpske obilježavao se uz Svečanu akademiju, prijemom kod Predsjednika Republike Srpske i Svetom Arhijerejskom liturgijom. Tako je bilo i 2005. godine. Tadašnji predsjednik Srpske Dragan Čavić i predsjednik Vlade Republike Srpske Dragan Mikerević prisustvovali su svečanoj akademiji.
"Republika Srpska predstavlja konačan, nepromjenjiv i održiv institucionalno-administrativni i teritorijalni status za Srbe u BiH“, rekao je Čavić.
16. januar 2016. godine – OSPORAVANjЕ PROSLAVЕ DANA RЕPUBLIKЕ I PRITISCI STRANACA
Ustavni sud BiH objavio je odluku u Službenom glasniku BiH o neustavnosti proslave 9. januara kao Dana Republike Srpske. Apelaciju za ocjenu ustavnosti Zakona o praznicima Republike Srpske prethodno je podnio Bakir Izetbegović. Ovaj sud je u tri navrata donosio odluke koje se odnose na Dan Republike.
„Radi se o sekularnom, a ne vjerskom prazniku, a odluka Ustavnog suda BiH je čisto politička, a ne pravna“, rekao je Mile Dmičić član delegacije koja je pred Ustavnim sudom zastupala Republiku Srpsku.
Reagovalo je rukovodstvo Republike Srpske s ciljem zaštite Dana Republike, ali i Republike Srpske u cjelini. Narodna skupština Srpske donijela je niz odluka, deklaracija, a po pitanju 9. januara, ali je održan i referendum.
„Republika Srpska će učiniti sve da ospori odluku Ustavnog suda BiH o Danu Republike“, rekao je Nedeljko Čubrilović, predsjednik Narodne skupštine Republike Srpske u to vrijeme.
I narod je na referendumu, koji je održan 25. septembra 2016. godine, „Da li podržavate da se 9. januar obilježava i slavi kao Dan Republike?“ rekao da. Procenat je iznosio 99,8%.
„Republika Srpska ostaje pri svom prazniku i to nijedan sud ne može osporiti. Uopšte nije važna moja volja, važno je da se desio referendum i to je nešto što niko neće moći da opovrgne, to je volja naroda“, rekao je predsjednik Republike Srpske Milorad Dodik.
9. januar 2017. godine – DODIK: NIKADA NЕĆЕMO ODUSTATI OD NAŠЕ DRŽAVЕ RЕPUBLIKЕ SRPSKЕ
Tada 25 godina postojanja Republike Srpske obilježavalo se i uz prisustvo delegacije Srbije. Svečana akademija i defile održani su 8. i 9. januara i poslate snažne poruke.
Predsjednik Republike Srpske Milorad Dodik tada je poručio da se nikada neće odustati, poručujući jasno šta misli o odlukama Ustavnog suda BiH, od onoga „što je naša država, naša Republika Srpska“.
„Prije 25 godina osnovana je Republika Srpska, državno-pravni okvir za narod koji je u svježem pamćenju nosio stradanja u Prvom i Drugom svjetskom ratu“, rekao je Dodik.
Odjekivao je „Marš na Drinu“ u Banjaluci kao dio centralne proslave uz svečani defile. Intonirana je i himna Republike Srbije „Bože pravde“. Podršku je pružila Srbija čiji je predsjednik tada bio Tomislav Nikolić.
„Smeta im Republika Srpska, smeta im Stefan prvomučenik i smeta im što su Srbi ostali u BiH i što imaju specijalne veze sa Srbijom. Republika Srpska je nastala zato što su drugi hteli da razbiju Jugoslaviju. Sada kada je stvorena, naša je obaveza da je štitimo“, poručio je Nikolić.
Liturgiju u Sabornom Hramu Hrista Spasitelja u Banjaluci 2017. godine služio je upokojeni patrijarh srpski Irinej.
9. januar 2022. godine – BANjALUKA: SVЕČANIM DЕFILЕOM OBILjЕŽЕN DAN RЕPUBLIKЕ
Centralna proslava Dana Republike najviše puta je obilježena u Banjaluci čiji je neizostavni svečani defile u kojem učestvuju pripadnici Ministarstva unutrašnjih poslova, ali i veliki broj učesnika iz civilnog sektora. Okupi se veliki broj građana.
U defileu je učestvovalo oko 2.700 učesnika što je najviše do sad i trajao je oko 60 minuta. Prvi put su bili uključeni i helikopteri.
Okupljenim se obratila predsjednica Republike Srpske Željka Cvijanović i srpski član Predsjedništva BiH Milorad Dodik, koji su tada obavljali te funkcije.
“Naša sloboda nije na uštrb drugih, naša Sloboda je naše pravo. Naš cilj je mir i odbrana naše slobode, izgradnja života dostojnog čovjeka”, rekao je Dodik.
9. januar 2023. godine - DAN RЕPUBLIKЕ SRPSKЕ U ISTOČNOM SARAJЕVU, VЕLIČANSTVЕN DЕFILЕ
Ponosno i veličanstvenim defileom obilježen je Dan Republike u Istočnom Sarajevu. Među gostima bili su i pripadnici „Noćnih vukova“ iz Rusije.
“Posebno sam ponosan na taj dan, narod koji je spreman da je odbrani. Mi ovo ne radimo ni iz kakvog inata, već da pokažemo da smo spremni da se borimo za slobodu”, poručio je predsjednik Republike Srpske Milorad Dodik u Istočnom Sarajevu.
12. decembar 2023. godine - POKUŠAJ RUŠЕNjA RЕPUBLIKЕ SRPSKЕ I LAŽNI PRЕDSTAVNICI U 2023.
Pritisci, sudski procesi pred bh. institucijama i pokušaj otimanja imovine dominantne su teme koje su obilježile godinu iza nas u životu Republike Srpske. Kristijan Šmit, nelegitimni Visoki predstavnik u BiH rekao je da je proslava Dana Republike 9. januara krivično djelo.
Pred Sudom BiH sudi se predsjedniku Republike Srpske Miloradu Dodiku i v.d. direktoru Službenog glasnika Milošu Lukiću zbog toga što su branili Srpsku.
“Vraćanje optužnice na doradu protiv predsjednika Republike Srpske Milorada Dodika i v.d. direktora "Službenog glasnika" Miloša Lukića dokazuje da je napisana na brzinu i po nečijem naređenju”, ranije je izjavio poslanik Srpskog kluba u Predstavničkom domu PS BiH Milan Petković.
9. januar 2024. godine - “SRЕĆAN TI ROĐЕNDAN RЕPUBLIKO”
Očekuje nas najspektakularnija proslava Dana Republike. Dron spektakl na Trgu Krajine sa oko 200 dronova. Svečana akademija i noćni defile biće održani 8. i 9. januara.
Koncert u čast Republike Srpske počeće odmah poslije defilea. Nastupiće Danica Crnogorčević premijerno s pjesmo “Za život Srpske”, Baja Mali Knindža sa pjesmom o Republici Srpskoj koja će biti prvi put izvedena i Policijski orkestar MUP-a Srpske.
