Naučnici sa britanskog Univerziteta Kembridž otkrili su nove, iako još nesigurne dokaze koji bi mogli ukazivati na postojanje života na egzoplaneti K2-18b, svijetu udaljenom oko 1,1 bilion kilometara od Zemlje.
Koristeći svemirski teleskop Džejms Veb (JWST) američke NASA, istraživači su u atmosferi planete uočili tragove molekula koje se na Zemlji proizvode isključivo biološkim putem. Konkretno, na našoj planeti ih proizvode isključivo jednostavni mikroorganizmi.
Radi se o drugoj, i za sada najperspektivnijoj, detekciji supstanci povezanih sa životom na K2-18b. Ipak, naučnici upozoravaju da je za konačnu potvrdu potrebno još podataka.
Atmosfera puna molekula povezanih sa životom
Tim sa Univerziteta Kembridž analizirao je svjetlost koja prolazi kroz atmosferu planete dok orbitira oko svoje male crvene zvijezde. U toj analizi detektovani su hemijski tragovi bar jedne od dvije molekule povezane sa životom: dimetil-sulfida (DMS) i dimetil-disulfida (DMDS). Na Zemlji te gasove proizvode morski fitoplankton i bakterije.
„Količina tog gasa koju procjenjujemo u atmosferi planete hiljadama je puta veća nego na Zemlji“, izjavio je vođa istraživanja prof. Niki Madhusudan. „Ako je ta povezanost sa životom stvarna, onda bi ova planeta mogla biti prepuna života.“
Prema njegovim riječima, detekcija ovakvog obima tokom jednog posmatranja bila je iznenađujuća. „Ovo je do sada najsnažniji pokazatelj da možda nismo sami. Realno, mogli bismo potvrditi signal u roku od jedne do dvije godine.“
Još je mnogo nepoznanica
Uprkos uzbuđenju, Madhusudan i kolege priznaju da je ovo tek početak. Trenutna pouzdanost podataka je oko 99,7%, što naučnici zovu tri sigma, ali za tvrdnju o otkriću potrebna je preciznost od pet sigma (99,99999%).
Prije 18 mjeseci signal je bio još slabiji, svega jedna sigma (68%), i tada su rezultati dočekani sa skepticizmom. No čak i ako dostignu pet sigma, to ne znači da su zaista pronašli život.
„Čak i uz takvu sigurnost, i dalje ostaje pitanje porijekla ovog gasa“, upozorava prof. Ketrin Hejmans, škotska astronomkinja i nezavisna stručnjakinja. „Na Zemlji ga proizvode mikroorganizmi, ali u svemiru se mogu događati vrlo čudni geološki procesi koje još ne razumijemo u potpunosti.“
Kembridžov tim sada sarađuje s drugim laboratorijama kako bi testirali može li se DMS i DMDS proizvesti na način koji ne uključuje život.
Naučne rasprave o prirodi planete
Osim o molekulama, naučnici raspravljaju i o samom sastavu K2-18b. Neki smatraju da planeta ima ogroman tečni okean, što bi podržavalo hipotezu o životu, naročito zbog izostanka amonijaka u atmosferi, koji bi voda mogla da apsorbuje.
No drugi, poput prof. Olivera Sortlea s Kembridža, tvrde da to može biti i okean rastopljenih stijena, što isključuje mogućnost života.
Postoje i interpretacije koje K2-18b opisuju kao mini gasovitog diva bez čvrste površine, poput modela dr. Nikolasa Vogana iz NASA-inog centra Ames. No ni ta teorija nije opšteprihvaćena, jer ne objašnjava sve podatke koje je prikupio teleskop Džejms Veb.
„Živi svemir nam je nadohvat ruke“
Uprkos svim nepoznanicama, Madhusudan ostaje optimista.
„Možda ćemo se za nekoliko decenija osvrnuti na ovaj trenutak i prepoznati ga kao prekretnicu, kad nam je živi svemir postao nadohvat ruke“, rekao je, pa dodao: „Ovo bi mogao biti prelomni trenutak u kojem odjednom postajemo sposobni da odgovorimo na temeljno pitanje: jesmo li sami u svemiru?, prenosi Indeks.
